Bijeenkomst op 30 september 2012. VERSLAG.
Wachten tot het overkookt? Preventie als middel tegen massawreedheden.
Thema vredesweek Pax Christi
Ook nieuw: Op deze pagina vind je nog verschillende links naar bijhorende documenten.
Preventie als middel tegen massawreedheden.
Daarover ging de Vlaamse vredesweek, georganiseerd door Pax Christi van 21 september tot 2 oktober 2012.
De VN werd opgericht in 1945 na de wreedheden en het geweld van de tweede wereldoorlog om de internationale vrede en veiligheid te bevorderen. Aanvankelijk stopte de bevoegdheid aan de grens van elke lidstaat omdat de soevereiniteit van iedere natie voorop stond. Meer recent werd dit principe in vraag gesteld. Elk land is soeverein maar ook elke burger van dat land heeft het recht op veiligheid en het land is verplicht daar voor in te staan. En welk recht primeert dan in het geval de staat daar in gebreke blijft? Het recht op soevereiniteit van de natie, of het recht van de burger op veiligheid?
In 2005 heeft de VN daarop het R2P-principe afgekondigd. R2P staat voor Responsibility to Protect, in het Nederlands vertaald door Verantwoordelijkheid om te beschermen.
Er bestaat een terechte vrees bij kleinere landen dat dit principe zou worden gebruikt als excuus door de grootmachten om onterecht in te grijpen. Om aan die vrees tegemoet te komen zijn er twee beperkingen opgelegd. Enerzijds kan het R2P-principe slechts ingeroepen worden als het gaat over genocide, etnische zuiveringen, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Anderzijds is er ook sprake van een getraptheid van interventies. In de eerste plaats is het de soevereine staat die moet instaan voor de bescherming van zijn burgers. Als het daar zelf niet toe in staat is, kan het land assistentie vragen aan de internationale gemeenschap. Enkel in het uiterste geval kan de internationale gemeenschap zelf adviserend of dwingend tussenkomen om burgers te beschermen.
Drie pijlers
De Vredesweek wou benadrukken dat R2P steunt op drie pijlers: (1) Verantwoordelijkheid tot preventie, (2) verantwoordelijkheid tot reageren en (3) verantwoordelijkheid tot heropbouw. De meest gekende en de meest besproken verantwoordelijkheid is jammer genoeg die van het reageren, voornamelijk met militaire middelen. De recente tussenkomst in Libië is daar een goed voorbeeld van. Pax Christi wil benadrukken dat R2P veel meer omvat, dat het niet alleen gaat om reageren, en al zeker niet in de eerste plaats over militair tussen beide komen. Veel belangrijker is het kwaad voorkomen. De internationale gemeenschap heeft de verantwoordelijkheid tot preventie. En als er dan toch een ingrijpen noodzakelijk wordt, heeft die zelfde gemeenschap ook de plicht tot heropbouw. Daarover ging deze campagne van Pax Christi.
De namiddag met de Galilea-groep
We hadden er met de stuurgroep voor gekozen om de bijeenkomst van de Galilea-groep, op zondag 30 september te kaderen in het thema van de vredesweek van Pax Christi, precies omdat die zondag in die week ligt. En ook natuurlijk omdat we het een zinvol en interessant thema vonden.
Het programma zag er als volgt uit:
14:30u Onthaal met koffie.
15:00u 'Rechten van de mens' (Koor Resolut).
15:10u Over het thema van de vredesweek: Wat meer uitleg.
15:25u Filmfragment ('Pray the devil back to hell') met toelichting.
16:00u Korte pauze.
16:20u Documentaire ('The imam and the pastor').
17:00u Korte pauze.
17:10u Reflectie en gedachtenwisseling.
18:30u Maaltijd en informeel napraten.
20:00u Einde.
We waren met een 12-tal deelnemers. Vele anderen waren uitgenodigd en daarvan hebben toch nog vele mensen laten weten dat ze graag zouden gekomen zijn, maar dat het om een of andere reden (deze keer) niet paste.
Na het onthaal zijn we stipt om 15:00u met het inhoudelijk gedeelte begonnen. Om te openen hebben we samen geluisterd naar het beginfragment van de CD 'Recht in de ogen' (Koor RESOLUT). De titel van het fragment is 'Rechten van de mens' en je kan er naar luisteren door op de link te klikken. Meer info over dit koor vind je op de website van RESOLUT.
De inleiding op het thema, samen met het verdere verloop van de namiddag kan je in deze presentatie lezen.
Voor het filmfragment hebben we gekozen voor het verhaal van Leymah Roberta Gbowee uit Liberia. Zij is er in geslaagd om met geweldloze acties van vrouwen een einde te maken aan de burgeroorlog in haar land. Zij verkreeg hiervoor in 2011 de Nobelprijs voor de vrede. Rond dit initiatief is een film gemaakt: Pray the devil back to hell. Spijtig genoeg bestaat er geen versie van deze film met Nederlandse ondertitels. Het is Engels gesproken, maar het Afrikaans accent is ook niet altijd goed verstaanbaar. Omdat we van oordeel waren dat dit verhaal toch wel de moeite loont, hebben we een aantal korte fragmenten laten zien en daar de nodige uitleg bij gegeven.
Wie interesse zou hebben om deze film te bekijken, kan hem bij ons ontlenen (voor persoonlijk gebruik). Stuur ons gewoon een mailtje (via het menu item 'contact'). Het is echt wel de moeite en het verhaal heeft op de deelnemers een sterke indruk gemaakt.
Na een korte pauze hebben we de documentaire The Imam & the Pastor (De imam en de dominee) integraal bekeken. Deze vertelt het verhaal over de verzoening tussen een imam en een christelijke pastor in Nigeria. Deze film heeft wel Nederlandse ondertitels en duurt ongeveer 40 minuten. Ook deze film en vooral dan de getuigenissen van beide betrokkenen, heeft eveneens erg geboeid.
Ook deze DVD kan bij ons ontleend worden (voor persoonlijk gebruik) wanneer iemand deze zou willen bekijken.
Beide documentaires hebben dus veel indruk gemaakt. En dit heeft geleid tot een spontaan gesprek rond de problematiek van verzoening en omgang met andere culturen in onze eigen omgeving. Sommige getuigenissen waren heel persoonlijk.
Hierdoor was er maar weinig tijd meer over om het laatste puntje te behandelen en om nog stil te staan bij de vraag wat wij daar nu verder mee kunnen aanvangen? En het was ook uitdrukkelijk niet de bedoeling om te zien hoe we in ons persoonlijk leven daarmee aan de slag gaan (bijvoorbeeld op het vlak van geweldloze omgang met anderen, hoe belangrijk ook), maar eerder hoe we tot verdere verspreiding komen van ideeën en standpunten in onze kringen (werkomgeving, parochie, andere kleine gemeenschappen waarin we actief zijn, ... ook bij familie en vrienden). Om op die manier het initiatief van Pax Christi meer kracht bij te zetten.
Wie hier toch dieper op wil ingaan, kan een paar artikels bekijken in het Politiek Dossier. Je kan dit nummer van Koerier (2012/4) ook vinden, samen met nog heel wat andere informatie, op de website van Pax Christi over de vredesweek. Neem hierbij ook een kijkje op de laatste pagina van de presentatie.
Bovendien, volledig in overeenstemming met onze uitdrukkelijke bedoeling om de verdere verspreiding van de ideeën en standpunten te ondersteunen, herhalen we de mogelijkheid om beide DVD's te ontlenen om er verdere inspiratie te vinden.Voor meer informatie kan je ons altijd contacteren via het item Contact in het menu.